Khơi thông chính sách cho nhà giáo

GDTN – Trong năm 2024, nhiều “điểm nghẽn” về chính sách dành cho nhà giáo được tháo gỡ, tạo động lực để các thầy, cô cống hiến.

Tạo động lực, gieo niềm tin

Nhờ có những chính sách cho giáo viên vùng khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số nên thu nhập của cô Nguyễn Thị Dung – Trường PTDTBT Tiểu học Phong Dụ Thượng (Văn Yên, Yên Bái) có phần khởi sắc. Nhẩm tính, mỗi tháng cô có thu nhập trên dưới 20 triệu đồng (gồm tiền lương và phụ cấp thâm niên, phụ cấp vùng khó). “Hiện, đời sống của nhà giáo và đặc biệt giáo viên vùng khó không còn khó như trước. Đó sẽ là động lực, niềm tin để chúng tôi bám trường, lớp, cống hiến hết mình cho sự nghiệp “trồng người””, cô Dung chia vui.

Thầy Chu Văn Vụ – Phó Hiệu trưởng Trường PTDTBT Tiểu học Sủng Trà (Mèo Vạc, Hà Giang) khẳng định, những chính sách về phụ cấp thâm niên, thu hút, ưu đãi… dành cho nhà giáo nói chung và giáo viên vùng biên giới, hải đảo, đặc biệt khó khăn nói riêng rất thiết thực.

Theo PGS.TS Trần Xuân Nhĩ, chính sách và môi trường làm việc là yếu tố căn bản, tạo “đòn bẩy” cho đổi mới giáo dục, để những tâm huyết, sáng tạo của thầy, cô giáo có điều kiện phát triển. Ngoài ra, các địa phương cần có thêm chính sách hỗ trợ phù hợp đối với giáo viên như: Hỗ trợ kinh phí, nhà công vụ, học tập, nâng cao trình độ…

Qua đó đáp ứng được tâm tư, nguyện vọng của đông đảo cán bộ, giáo viên và chạm đến trái tim, xúc cảm nhiều người. Đây là minh chứng sống động, cho thấy, chính sách của Đảng và Nhà nước, Bộ GD&ĐT đã đi vào cuộc sống.

Một trong những chính sách được giáo viên cả nước mong đợi là tiền lương, quy định về mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập. Hơn 14 năm công tác trong ngành Giáo dục, cô Trần Thị Mai Trâm – giáo viên Trường Mầm non Đạ K’Nàng (Đam Rông, Lâm Đồng) không giấu nổi niềm vui khi lương cơ sở tăng từ 1/7/2024. Tính cả lương cơ bản, phụ cấp thâm niên, ưu đãi, mỗi tháng cô được khoảng 10 triệu đồng/tháng.

“Tới đây, nếu Luật Nhà giáo được Quốc hội thông qua, trong đó có quy định lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp và hưởng phụ cấp thâm niên, thu nhập của chúng tôi còn khởi sắc. Từ lâu, chúng tôi mong chờ điều này trở thành hiện thực”, cô Trâm bộc bạch.

Cải thiện đời sống

Nhận xét về công tác chăm lo cho đội ngũ nhà giáo trong năm 2024, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nhận thấy có nhiều chuyển biến tích cực, mang lại niềm vui, sự phấn khởi hạnh phúc cho đội ngũ giáo giới. Theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP của Chính phủ, từ ngày 1/7/2024, mức lương cơ sở là 2,34 triệu đồng/tháng. Với chính sách này đã giúp thu nhập giáo viên cải thiện đáng kể. Qua đó giúp họ phần nào bảo đảm cuộc sống, yên tâm gắn bó với nghề.

Ngoài tăng mức lương cơ sở, lần đầu tiên giáo viên, công nhân viên trong các trường công lập có chế độ tiền thưởng bao gồm đột xuất và định kỳ hằng năm. Tết năm nay cũng là năm đầu tiên thầy, cô được hưởng mức thưởng này từ ngân sách theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP (Nghị định 73).

Là người “trong cuộc”, thầy Hoàng Tiến Phúc – giáo viên Trường THCS Hoàng Văn Thụ (Thái Nguyên) bày tỏ: Các chế độ, chính sách đối với nhà giáo sẽ tạo ra môi trường làm việc tốt; trân trọng cống hiến của nhà giáo. Trước mắt, hạn chế tình trạng “chảy máu” chất xám khi tình trạng giáo viên nghỉ, chuyển việc vẫn diễn ra ở một số địa phương.

Theo ông Vũ Minh Đức – Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT), thực hiện Kết luận 83-KL/TW của Bộ Chính trị về cải cách tiền lương, mức lương cơ sở được điều chỉnh tăng từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng (tăng 30%) kể từ ngày 1/7/2024. Do đó, toàn bộ đội ngũ nhà giáo (bao gồm cả trường hợp đã và chưa được chuyển xếp chức danh nghề nghiệp mới) đều được điều chỉnh tăng khoảng 30% tiền lương. Khi nhà giáo được bổ nhiệm chức danh nghề nghiệp mới sẽ tiếp tục được chuyển xếp sang bảng lương áp dụng với hạng chức danh nghề nghiệp mới đó.

Bên cạnh đó, Bộ GD&ĐT đã gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương Công văn số 7065/BGDĐT-NGCBQLGD để đôn đốc địa phương hoàn thành việc bổ nhiệm chức danh nghề nghiệp giáo viên mầm non, phổ thông.

Theo đó, Bộ GD&ĐT đề nghị địa phương xem xét, quyết định thời điểm bổ nhiệm chức danh nghề nghiệp và xếp lương giáo viên để đảm bảo công bằng, quyền lợi cho giáo viên. Trường hợp địa phương xác định thời điểm giáo viên được bổ nhiệm trước ngày ban hành quyết định bổ nhiệm, sẽ được truy lĩnh chế độ (nếu có) theo quy định.

Khóa tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý cốt cán mầm non do Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT) tổ chức. Ảnh: TG

Tháo gỡ “nút thắt” về nâng chuẩn

Theo báo cáo của Bộ GD&ĐT, tính đến hết năm học 2023 – 2024, tỷ lệ đạt chuẩn được đào tạo theo Luật Giáo dục 2019 của giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục mầm non là 89,3%, cấp tiểu học là 89,9%, THCS 93,8%, THPT 99,9%. Để hỗ trợ giáo viên “nâng chuẩn”, Bộ GD&ĐT lấy ý kiến góp ý với dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 71/2020/NĐ-CP quy định lộ trình thực hiện nâng trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên mầm non, tiểu học, THCS (Nghị định 71).

Cô Phạm Thị Nhung – giáo viên Trường Tiểu học Thiện Phiến (Tiên Lữ, Hưng Yên) tâm đắc, dự thảo đề xuất những giáo viên mầm non, tiểu học, THCS thuộc đối tượng phải thực hiện nâng trình độ chuẩn đã được cấp bằng tốt nghiệp đạt yêu cầu về trình độ chuẩn được đào tạo của cấp học đang giảng dạy kể từ ngày 1/7/2020 nhưng chưa được cơ quan, đơn vị nào thanh toán học phí đào tạo thì được truy lĩnh, chi trả học phí.

Thực tế, nhiều giáo viên phải tự tìm cơ sở đào tạo, tự túc kinh phí, thậm chí có địa phương,100% giáo viên thuộc đối tượng nâng trình độ chuẩn phải tự túc kinh phí. “Vì thế, tôi mong đề xuất trên sớm được thông qua sẽ tháo gỡ nhiều khó khăn và giải tỏa tâm tư, trăn trở cho đội ngũ nhà giáo”, cô Nhung bộc bạch.

Thực tế, Nghị định 71 giúp tăng đáng kể tỷ lệ giáo viên đạt trình độ chuẩn được đào tạo theo quy định của Luật Giáo dục năm 2019. Ông Lê Tuấn Tứ – nguyên Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Khánh Hòa, đại biểu Quốc hội khóa XIV nhìn nhận, nhiều địa phương đã đạt mục tiêu đào tạo nâng trình độ chuẩn của giáo viên giai đoạn 1 (2020 – 2025); số còn lại dự kiến hoàn thành lộ trình đào tạo trước thời hạn (năm 2030).

Tuy nhiên, theo phản ánh của một số địa phương, nâng chuẩn trình độ giáo viên mầm non, tiểu học, THCS theo Nghị định 71 còn tồn tại một số khó khăn, vướng mắc. Chẳng hạn, phương thức đào tạo nâng trình độ chuẩn khó thực hiện. Do đó, ông Lê Tuấn Tứ nhấn mạnh, cần tháo gỡ “nút thắt”, với các giải pháp phải được xây dựng từ thực tiễn nhằm giải quyết những bất cập. Mục tiêu là bảo đảm quyền lợi chính đáng của giáo viên và tạo hành lang pháp lý cho địa phương, cơ sở đào tạo thực hiện nâng chuẩn giáo viên, đáp ứng yêu cầu của Luật Giáo dục năm 2019.

Trước mắt, cần sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 71. Đây là việc cần thiết nhằm bảo đảm quyền được hỗ trợ tiền học phí, hưởng chế độ, chính sách trong thời gian đào tạo nâng trình độ chuẩn của giáo viên mầm non, tiểu học, THCS công lập, dân lập, tư thục và bảo đảm đạt mục tiêu 100% giáo viên đạt trình độ chuẩn đào tạo theo quy định tại Điều 72 Luật Giáo dục 2019.

Nguyên Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Khánh Hòa đề xuất, Chính phủ nên bổ sung quy định thanh toán học phí đào tạo cho những giáo viên đã tự đi học và được cấp bằng kể từ ngày 1/7/2020. Cùng đó, quan tâm đến giáo viên mầm non chưa đạt trình độ chuẩn được đào tạo làm việc tại cơ sở giáo dục mầm non dân lập, tư thục ở địa bàn có khu công nghiệp – trong thời gian thực hiện lộ trình nâng trình độ chuẩn được hưởng chính sách theo quy định tại Điều 10 Nghị định 105/2020/NĐ-CP.

Ngoài các chế độ, chính sách ưu đãi, PGS.TS Trần Xuân Nhĩ – nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho rằng, cần xây dựng môi trường làm việc để giáo viên an tâm cống hiến với nghề. Muốn vậy, trả lời thấu đáo câu hỏi, làm sao để giáo viên gắn bó lâu dài với ngành Giáo dục, nhất là với giáo viên giỏi, có kinh nghiệm. Giải pháp quan trọng là xây dựng môi trường, chế độ lương, đãi ngộ thỏa đáng.